Nog maar 15 jaar oud, halverwege het eindexamenjaar op de middelbare school.
Het jaar waarbij ik de keuze moest maken over welke vervolgopleiding ik zou beginnen.
Ik was veel bezig met creatieve projectjes maar daar tegelijkertijd ook onzeker over.
In mijn omgeving werd er niet heel veel gedaan met theater of kunst, er was geen kunstklas op mijn middelbare school, geen schooltoneelgroep en ook een eindexamenrichting waarin een kunstvak verweven zat, was er niet. Naast creativiteit was ik het meisje dat altijd aan het sporten was, dus een sportopleiding was iets wat best goed bij mij zou passen.
Na wikken en wegen ben ik toch naar de open dag gegaan van de Art & Entertainment college in Amsterdam en daar toevalligerwijs terecht gekomen bij de opleiding Cultureel Organisator.
Dat moest het zijn voor mij! Ondanks dat ik mij direct heb ingeschreven en ik ervan overtuigd was dat ik die opleiding wilde gaan doen, kwam in de zomer toch de twijfel of ik wel de juiste keuze had gemaakt. Wat als ik het niks vond, als ik de verkeerde keuze had gemaakt, moest ik dit dan blijven doen voor de rest van mijn leven?
Ze vergeleek het met een relatie.
Het is mij altijd bijgebleven dat iemand mij toentertijd vertelde dat het logisch is dat wanneer je een keuze maakt je gaat twijfelen en er wellicht zelfs andere opties voorbijkomen die leuker of beter lijken.
Ze vergeleek het met een relatie. Ze zei; ‘je zal altijd mensen tegenkomen die leuker, liever en mooier lijken maar je hebt de keuze gemaakt voor iemand en daar kun je het beste van maken.’
Als ik daar nu op terugkijk ben ik het niet helemaal eens met die vergelijking, maar goed.
Het gaat om de essentie. Keuzes zijn niet per definitie goed of fout, je maakt een keuze en probeert daarin zo goed mogelijk je weg te vinden. Je hoeft dus niet te schrikken als die opties langskomen en het gevoel krijgen dat je een ‘foute’ keuze hebt gemaakt.
Het idee van de beste keuze maken geeft ons tevens voldoening, controle en rust.
De gedachte dat de beste keuze bestaat en we dus ook moeten zorgen dat we voor het juiste kiezen is een veelvoorkomende. Daarmee leggen we onszelf een bepaalde druk op en die kan tevens weer extra stress opleveren om de keuze te kunnen maken. Het idee van de beste keuze maken geeft ons tevens voldoening, controle en rust. Zolang we weten dat het ‘juist’ is wat we doen of waar we voor gekozen hebben zijn we veelal meer zeker over de handelingen die daarop volgen.
‘Maar wat nou als ik het verkeerde kies?’
In gesprekken die ik voer krijg ik vaak de vraag/reactie ‘maar wat nou als ik de verkeerde keuze maak?’. Iets waar ik mezelf compleet in kan herkennen! Tegelijkertijd zijn er ook een hoop mensen die van mening zijn dat zoiets als de juiste of verkeerde keuze niet bestaat.
Als je het mij vraagt, gaat het allemaal over de context. Daarom is het ook zo lastig voor iemand anders om een keuze vóór jou te maken. Waar sta je op dat moment in je leven, welke gevolgen hebben de verschillende keuzemogelijkheden, wat zijn jouw normen en waarden, toekomstplannen enzovoort.
De keuze die je maakt kan op zo veel verschillende factoren worden gebaseerd.
Doordat keuzes meer context hebben dan in eerste instantie lijkt, is het belangrijk dat de keuze te maken voor jezelf. Dit klinkt wellicht super cliché maar er zit wat mij betreft zeker wat in.
Zoals ik net al enigszins omschreef is een keuze maken complexer dan gewoon de keuze an sich doordat de context van waarin de keuze zich afspeelt altijd invloed heeft en daarin dus de keuze per persoon een andere uitkomst hebben. Daarbij kan er na het keuzemoment frictie en tegenwicht ontstaan waardoor je kunt denken, heb ik wel voor het juiste gekozen?
Wanneer je de keuze echt gemaakt hebt op basis van je eigen behoeften enzovoort, zul je meer veerkracht hebben om hiermee om te gaan. Bij een keuze die gebaseerd is op de behoeften of verwachtingen van een ander, zul je vrijwel altijd sneller opgeven of je keuze bijstellen.
Ook kun je over het algemeen beter omgaan met kritiek of afwijzing met betrekking tot je keuze doordat je er zelf volledig achter staat. Het raakt je simpelweg minder wat anderen te zeggen hebben.
‘Neem gewoon aardbeien’ en jij heel hard roept, ‘nee!’
Ik kan zelf op sommige momenten enorm besluiteloos zijn en uren wakker liggen of geen concentratie hebben wanneer ik bezig ben met een voor mij ‘grote’ keuze. Toen iemand mij ooit bewust maakte van het feit dat je het vaak al wel weet, of het ergens al in je onderbewustzijn zit en dat tot uiting komt op het moment dat je een knoop doorhakt, heb ik de kop en munt manier weer geïmplementeerd in mijn leven.
We kennen allemaal wel het moment dat je in de supermarkt staat en twijfelt tussen twee producten.
Als de persoon waar je mee bent zegt; ‘neem gewoon de aardbeien’ en jij heel hard roept, ‘nee!’.
Dan weet je eigenlijk dat je onbewust de keuze al hebt gemaakt en je voor het andere moet gaan.
Dit probeer ik ook te doen met kop en munt. Ik gooi (online) een muntje op en daarmee maak ik de keuze, tenzij ik in mezelf denk neeeee! Dan weet ik dat ik het andere moet kiezen.
Ook probeer ik mezelf eraan te blijven herinneren dat ik mezelf mag afvragen of de verkeerde keuze wel echt bestaat. En stel ik mijzelf de vraag; wat is het ergste wat er kan gebeuren.
Daarmee haal ik de druk er af en lukt het mij vaak alweer veel beter om gewoon iets te kiezen en daarmee oké te zijn voor dat moment.
Als je het mij vraagt hebben we veel meer zelf in de hand dan we denken.
We maken het beladen door de druk op te voeren om ‘het beste’ te willen.
Wellicht is het de kunst om van de keuze die we maken, de best mogelijke versie te maken.
Met daarbij alle context in acht genomen en puur en alleen te doen wat binnen ons vermogen ligt.
Dan zou de druk van op voorhand de beste keuze maken niet eens meer hoeven bestaan.